महाराष्ट्र सरकारने जात प्रमाणपत्र पडताळणीसाठी ब्लॉकचेन वापरण्यास सुरुवात केली आहे

जात प्रमाणपत्र पडताळणीसाठी ब्लॉकचेन वापरण्यास सुरुवात

जात प्रमाणपत्राच्या पडताळणीमध्ये सध्या अनेक मॅन्युअल (Guideline) हस्तक्षेप समाविष्ट आहे आणि ते फसवणूक आणि खोटेपणाला बळी पडतात, या विषयाचा गांभीर्य पाहून जात प्रमाणपत्र पडताळणीसाठी ब्लॉकचेन प्रणाली वापरण्यास सुरुवात केली आहे असे अधिकृत कार्यालयीन सूत्रांनी सांगितले.

महाराष्ट्र सरकारने गुरुवारी जात प्रमाणपत्र पडताळणीसाठी ब्लॉकचेन तंत्रज्ञानावर आधारित प्रणाली विकसित करून वापरण्यास सुरुवात केली.

जात प्रमाणपत्राच्या पडताळणीमध्ये सध्या अनेक मॅन्युअल (Guideline) हस्तक्षेपाचा समावेश आहे आणि त्यात फसवणूक आणि बनावटगिरी होण्याची शक्यता जास्त आहे, असे अधिकाऱ्यांनी सांगितले.

फसव्या जात प्रमाणपत्रामुळे पात्र व्यक्ती नोकरी किंवा शिक्षणाच्या संधीपासून वंचित राहू शकतात.
राज्य सरकार आता जात प्रमाणपत्राशी संबंधित सर्व आवश्यक तपशील नोंदवेल आणि ते अर्जदाराला दिले जाईल. एकदा जारी केल्यानंतर, ब्लॉकचेन तंत्रज्ञानाचा वापर करून डेटा QR कोडच्या स्वरूपात जतन केला जाईल.

त्यानंतर कोणताही सरकारी विभाग उमेदवाराचा QR कोड स्कॅन करू शकतो आणि त्याचे जात प्रमाणपत्र तपासू शकतो.

या पहिल्या महत्वकांक्षी प्रकल्पासाठी गडचिरोली जिल्ह्यातील एटापल्ली उपविभागाची निवड करण्यात आली आहे. त्यांनी ब्लॉकचेन तंत्रज्ञानाचा वापर करून 65,000 व्यक्तींचे जात प्रमाणीतकरण हाती घेतले आहे, असेही ते म्हणाले. सरकारची नागरिक सुविधा केंद्र लवकरच QR कोडसह जात प्रमाणपत्रे देण्यास सुरुवात करतील, असे कुशवाह पुढे म्हणाले.

हे तंत्रज्ञान डिजिटल साक्षरता या स्टार्ट-App विकसित केले आहे ज्याने 2019 मध्ये महाराष्ट्र सरकारचा 'हॅकॅथॉन' इव्हेंट जिंकला होता. अतिरिक्त जिल्हाधिकारी शुभम गुप्ता म्हणाले, यामुळे कागदपत्रांची खोटी आणि त्याचा गैरवापर थांबेल.

यामुळे प्रणाली मुळे महाराष्ट्र शासनाचा बराच वेळ आणि पैसा वाचेल.